Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ
Οι Όμιλοι Αριστείας, Δημιουργικότητας και Καινοτομίας που λειτουργούν στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία, έχουν την εκπαιδευτική αξία τους όταν, βέβαια, πάνε κόντρα στην τεράστια χρησιμότητα άχρηστων πραγμάτων, τη χρησιμοθηρική αντίληψη με απλά λόγια, που επικρατεί για όλα ανεξαιρέτως τα μαθήματα που διδάσκονται στο σχολειό.
Αρκεί κανείς να σκεφτεί πόσο διαφορετικό θα ήταν το σχολειό, αν σ’ αυτό, πέραν των γνωστών καθιερωμένων ως βασικών μαθημάτων, διδάσκονταν ο χορός, το θέατρο, η ζωγραφική, γενικότερα οι τέχνες. Στις τέχνες ας προσθέσουμε και την ιστορία του βιβλίου και της γραφής. Πόσο διαφορετικό θα ήταν το σχολειό αν οι μαθητές ασκούνταν στην ανάγνωση παλαιότερων μορφών γραφής και των υλικών -όπως η περγαμηνή- που πάνω τους γράφονταν τα κείμενα, οι γλώσσες των ανθρώπων. Θα με ρωτήσει κάποιος, τόσο σημαντικό είναι οι μαθητές να έχουν γνώση αυτών των πραγμάτων; Απαντώ: ΝΑΙ. «Η πρώτη και πιο αξιοσημείωτη από τις ποιητικές δημιουργίες είναι η γλώσσα» έλεγε ο Πωλ Βαλερύ.
Αναρτώ εδώ δύο εξαιρετικές μελέτες για την περγαμηνή, δημοσιευμένες στο περιοδικό Ελληνικά της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Συγγραφέας τους ο Βασίλειος Άτσαλος, Ομότιμος Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ. Παραθέτω τους τίτλους και τον σύνδεσμο που μπορεί ο αναγνώστης να έχει πρόσβαση για να τις διαβάσει.
«Η ορολογία των χειρογράφων κατά την βυζαντινή εποχή. Μέρος Δεύτερο. Κεφάλαιο Πρώτο: Η περγαμηνή», Ελληνικά 24 (1971) 5 – 32· https://ems.gr/ellinika-24-1/
«Άλλες ονομασίες της περγαμηνής», Ελληνικά 25 (1972) 78 – 102· https://ems.gr/ellinika-25-1/
Και οι δύο μελέτες έχουν συμπεριληφθεί στον συλλογικό τόμο: Παλαιογραφικά και Κωδικολογικά Ανάλεκτα, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2004, σσ. 31- 88.
Υ.Γ. Η «δημιουργικότητα» και η «καινοτομία», στο σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα έχουν γίνει κάτι σαν φετίχ. Δια του λόγου το αληθές παραπέμπω στο 4ο κεφάλαιο με τον άκρως ευρηματικό τίτλο: «Μηδείς ακαινοτόμητος εισίτω: Η Παιδαγωγική ως υποχρεωτική κατήχηση στη δημιουργικότητα», στο εξαιρετικό βιβλίο του Αντώνη Λ. Σμυρναίου, Λατρεία και νεύρωση στην Παιδαγωγική της Καινοτομίας. Σημειώσεις σε μια μετανεωτερική Φιλοσοφία της Παιδείας, εκδ. Βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ, Αθήνα 2009, σσ. 147-183.
